Met een knal begonnen, in stilte verdwenen — het einde van de Mac Pro
Apple zou naar verluidt de uit-knop indrukken voor de Mac Pro
Bijna twintig jaar lang schommelde de Mac Pro tussen begeerd en geliefd, en verguisd en vergeten. Dit is niet de eerste keer dat wordt gezegd dat het voorbij is, maar nu lijkt het erop dat de heerschappij van de Mac Pro echt ten einde komt.
Alle politieke carrières eindigen in een mislukking, en alle apparaten verdwijnen uiteindelijk langzaam van het toneel wanneer ze worden opgevolgd. Maar dit keer lijkt het eerder alsof de Mac Pro is onttroond – en misschien zelfs in de rug is gestoken.
Als je fan bent van de Mac Pro, weet je dat deze dag eraan zat te komen, en waarschijnlijk wíl je het niet geloven. Het is waar dat de Mac Pro al lang zijn kroon als krachtigste Mac kwijt is, maar toch blijft dit de legendarische Mac Pro.
De originele 1,1 Mac Pro uit 2006 is grotendeels achtergelaten, vooral door zijn 32-bit-architectuur en een paar bijzondere ontwerpkeuzes rond het RAM-geheugen. De modellen die nog het meest in gebruik zijn, zijn de 4,1 en 5,1, om meerdere redenen waar we hier niet diep op in zullen gaan.
Voldoende om te zeggen dat die de langste “runway” voor upgrades hebben, en de meeste beschikbare onderdelen en componenten.
Ik geef toe dat ik mijn 1,1 tegenwoordig als extra stoel op kantoor gebruik, maar het ís een vorm van gebruik.
En ik kocht hem destijds in 2006 omdat het toen zeker de krachtigste Mac was, en omdat ik er één wilde die lang mee zou gaan. Maar hij was ook betaalbaar, of in elk geval veel betaalbaarder dan latere modellen zouden worden.
Hij bleef echter niet lang betaalbaar, en hij bleef eigenlijk maar een paar jaar de beste Mac ooit. De “halo” van hoe bijzonder die eerste kaasrasp-stijl Mac Pro was, straalt tot op de dag van vandaag na.
Wat er nu gebeurt
Het laatste bericht is dat Apple geen vernieuwde Mac Pro zal uitbrengen vóór het einde van 2025, zoals verwacht werd, en dat er in 2026 ook geen nieuw model komt. Daar bovenop komt het verhaal dat Apple zijn interesse in de Mac Pro simpelweg is kwijtgeraakt.
Misschien brengt Apple in 2027 nog een Mac Pro uit. Maar berichten dat medewerkers er niet echt wakker van liggen dat de lijn ophoudt, en het feit dat Apple de M3 Ultra niet in de bestaande behuizing heeft gestopt, zijn precies waarom dit voelt als het einde.
Daar komt nog bij dat je niet eens verbaasd bent. Dit is Apple’s topmodel onder de Macs, en verreweg de duurste, maar toch schrik je er niet eens van dat hij wordt afgeschreven.
En dat komt door Apple Silicon, dat in 2020 de Mac radicaal veranderde en de Mac Pro fataal verwondde.
Opeens haalde Apple Mac Pro-prestaties uit álles, uiteindelijk zelfs uit de goedkoopste Mac mini. Er zijn altijd uitzonderingen en er zijn redenen waarom mensen nog steeds een Mac Pro kopen, maar over het geheel genomen had elke Mac “zijn” performance.
Vooral de Mac Studio. Die werd in 2022 geïntroduceerd en was misschien wel de eerste volledig nieuwe Mac sinds de “prullenbak-Mac Pro” uit 2013.
Hij werd bovendien meteen een favoriet bij media- en broadcast-professionals, omdat hij zo capabel was.
De Mac Studio mist de mogelijkheid om uitbreidingskaarten te plaatsen zonder een Thunderbolt PCI-e-expansiechassis. Maar hoewel de Mac Pro wel sleuven voor uitbreidingskaarten heeft, beperkt Apple Silicon op zichzelf al wat voor kaarten dat kunnen zijn.
Specifiek: Apple ondersteunt geen PCI-E GPU-kaarten voor meer dan puur rekenwerk op Apple Silicon. En zelfs dát is pril, lastig en afhankelijk van externe ontwikkelaars.
De Mac Pro is altijd uitbreidbaar geweest, maar dat werd met de Apple Silicon-modellen sterk beperkt
Apple Silicon wordt bovendien geleverd met RAM direct op de processor als ‘Unified Memory’. Voor Apple Silicon hadden Mac Pro-gebruikers de unieke positie dat ze later zelf het RAM konden uitbreiden, zonder per se Apple’s hoge geheugenprijzen te hoeven betalen.
Nu dat verdwenen is, is de markt voor mensen die echt konden profiteren van de uitbreidbaarheid van de Mac Pro flink gekrompen. En de markt van mensen die gewoon de beste prestaties wilden voor een zo haalbaar mogelijke prijs, is juist gegroeid met de komst van de Mac Studio.
Mac Pro als verhoorde gebeden
Het is nu lastig voor te stellen, en moeilijk exact te zeggen omdat Apple’s gebruikersbasis sindsdien enorm gegroeid is, maar de introductie van de Mac Pro in 2006 was een veel groter moment dan de lancering van de Mac Studio. Dat kwam door waar Apple vóór die lancering stond.
Vandaag de dag heeft elke Mac Apple Silicon en is het een krachtpatser. Maar in 2006 stapten gebruikers juist van het platform af om betere prestaties uit Intel-pc’s te halen.
Apple-gebruikers waren geduldig geweest, maar ze waren flinke Mac-updates beloofd die simpelweg nooit waren verschenen. De PowerPC-processors die de Mac gebruikte, leken het gewoon niet meer te redden.
“Ik stond hier twee jaar geleden en ik beloofde jullie dit”, zei Jobs, terwijl hij wees naar een scherm met een 3GHz PowerMac G5. “En we hebben dat nog steeds niet aan jullie kunnen leveren.”
“Als we vooruitkijken, kunnen we ons geweldige producten voorstellen die we voor jullie willen bouwen,” ging hij verder. “We weten alleen niet hoe we die moeten bouwen met het toekomstige PowerPC-roadmap.”
Zo leidde Steve Jobs in 2005 de aankondiging in dat Apple de Mac van PowerPC naar Intel zou verhuizen. Dat was hoe Apple hoopte gebruikers op het platform te houden – en dat lukte.
Ze moesten alleen nóg langer wachten op hun beloning. Maar die beloning kwam in augustus 2006, toen de PowerMac werd geschrapt – en de Mac Pro werd gelanceerd.
Op dat moment — juni 2005 — was dat hét grote nieuws. Het was een enorme stap, net zo ingrijpend als de latere overgang naar Apple Silicon.
“Dit is de Mac waar zoveel van onze meest veeleisende klanten van hebben gedroomd,” zei Phil Schiller bij de lancering. “Voor onze klanten aan de bovenkant van de markt is er een functie waar ze echt om hebben gevraagd: hij is 64-bit.”
De gloriejaren van de Mac Pro
Die eerste Mac Pro was een enorm succes. Hij was te duur voor doorsnee consumenten, maar als je die prestaties nodig had en je had het budget, dan was de Mac Pro dé machine om te kopen.
Dat bleef zo tot en met het 5,1-model, dat in 2012 verscheen.
Daarna liep het in de jaren erna flink terug. Het leek er zelfs op dat Apple toen al zijn interesse had verloren. Het originele 32-bit 2006-model 1,1 was in het begin van 2008 vervangen door de 64-bit 3,1, en een jaar later door de 4,1. De 1,1 verloor sneller dan elk ander Mac Pro-model software-ondersteuning, door die 32-bit-architectuur.
Het populaire 5,1-model verscheen ruim een jaar later, in de zomer van 2010, maar daarna bleef het een tijd stil. In juni 2012 klaagden gebruikers dat de Mac Pro achterop raakte — en Tim Cook reageerde persoonlijk.
In een e-mail aan een klant in juni 2012 merkte Tim Cook op dat Apple het huidige model had bijgewerkt. Maar hij beloofde ook dat “we aan iets heel bijzonders werken voor later volgend jaar”.
Prullenbak
In 2013 loste Apple die belofte in met een radicaal herontwerp van de Mac Pro. De kaasrasp-look verdween, de torenbehuizing verdween, en in plaats daarvan kwam er een kleine cilindervormige machine.
Hij kreeg vrijwel meteen de bijnaam “prullenbak-Mac Pro”, misschien juist omdat het een verbluffend nieuw ontwerp was dat in de praktijk niet voldeed. Gebruikers liepen tegen hitteproblemen aan, haalden niet de beloofde prestaties, en hadden er gewoon een hekel aan.
Ongebruikelijk genoeg gaf Apple openlijk toe dat het mis was gegaan. In 2017 zei het bedrijf dat het het ontwerp verkeerd had aangepakt en dat er een nieuwe Mac Pro zou komen.
De iMac Pro was erg populair, maar altijd bedoeld als tussenoplossing.
Maar die nieuwe Mac Pro zou dat jaar nog niet komen, dus lanceerde Apple een nieuwe high-end Mac: de iMac Pro. Die bleek een tijdelijke invulling totdat de Mac Pro van 2019 werd uitgebracht, maar hij was wél populair.
Alleen nooit zo geliefd als de originele Mac Pro. Toen de 2019-versie verscheen, werden gebruikers er ook niet massaal door weggeblazen. Maar het bleef de krachtigste Mac in de line-up. Het bleef ook de duurste.
En het was waarschijnlijk de Mac die je wilde hebben — als je het maar enigszins kon betalen én verantwoorden.
Mac Studio werd de machine om te hebben
De Mac Studio werd de Mac die je begeerde, en dat weet ik, omdat ik dat zelf precies zo heb gedaan tussen 2022 en 2025. Het is nooit zo’n mooie machine geweest als sommige Mac Pro-modellen, maar het is zonder twijfel de beste Mac die ik ooit heb gehad.
Waar ik vroeger afhaakte bij de Mac Pro omdat de prijs de pan uit rees, hoef ik hem nu simpelweg niet meer. De Mac Studio was niet bepaald goedkoop, maar hij was haalbaar — én hij was er gewoon, hij lag in de winkel.
Ter vergelijking: de Mac Pro was de laatste Mac die overstapte op Apple Silicon. En hij was zó beperkt in zijn uitbreidbaarheid dat het zelfs een merkwaardige machine leek om überhaupt nog uit te brengen.
Destijds betreurde onze medewerker met de meeste Mac Pro-ervaring, de beperkte uitbreidingsmogelijkheden en het feit dat Apple zelfs minder RAM-opties aanbood dan voorheen. In zijn review uit 2023 was hij streng: hij noemde het een krachtige machine, maar concludeerde dat de gouden dagen van de Mac Pro lang voorbij waren – en waarschijnlijk nooit meer terugkomen.
De Mac Studio daarentegen is begeerd, maar misschien nog niet écht geliefd. Toch is begeerd worden goed, een véél lagere prijs is goed, en prestaties die gelijk zijn aan of beter dan de Mac Pro zijn dodelijk overtuigend.
Misschien is Apple zijn interesse in de Mac Pro kwijtgeraakt. Maar het lijkt erop dat de kopers dat ook zijn.
Dat de lijn niet eindigt met een knal maar met een zucht, blijft desondanks een beetje treurig.
